Teamleren – één van de vijf disciplines in lerende organisaties

Wat is het belangrijkste kenmerk van goed draaiende teams?

Alle leden zijn opgelijnd. Ze hebben elk hun specialismen en talenten ze vullen elkaar aan. En ze delen een missie, een gemeenschappelijke visie en begrijpen hoe ze samen sterker zijn ieder individueel.

Teamleren is het proces om dat te ontwikkelen. Werken aan de gemeenschappelijke doelen door de capaciteiten van het team ontwikkelen.

Peter Senge noemt in zijn boek De Vijfde Discipline drie essentiële voorwaarden:

💢 Het vermogen om uit te wisselen over complexe vraagstukken. Samen weet je meer dan alleen. Mits je kennis, ervaring, ideeën van alle teamleden ook echt kunt samenvoegen tot een groter geheel. En individueel kunt overnemen.
♻ Vernieuwend en gecoördineerd actie nemen, bewust van elkaars talenten en bijdragen.
🎩 De rol die elk teamlid speelt in andere teams om de spirit van leren ook daar uit te dragen en concreet vorm te geven.

Een essentiële vaardigheid is het verschil herkennen tussen discussie en dialoog. Twee heel verschillende vormen van uitwisselen die allebei nodig zijn.

Maar een vaardige dialoog vraagt nogal wat – en brengen we daardoor vaak te weinig in de praktijk. Terwijl het voor leren essentieel is.

Wat is het verschil? Senge citeert Bohm, die het zo uitlegde:

✅ Discussie is het doelgericht uitwisselen van inzichten (‘pingpongen’) – samen toewerkend naar een conclusie en vaak ook actie. Dat is vaak nodig – en een vaardige discussie is functioneel. Discussie werkt niet als het gaat om het zoeken naar grondoorzaken van blokkades, of morele dilemma’s. Dan doet ‘winnen’ er niet toe.
🔄 Dialoog is het uitwisselen met als doel de kennis van de groep – en daarmee alle teamleden – op een hoger niveau te brengen. Dat brengt uiteindelijk ook nieuwe inzichten en perspectieven die het team verder kunnen helpen.

Dialoog is zinvol en het is ook moeilijk. Want ze vraagt van alle deelnemers dat ze hun vooringenomenheden thuis laten en elkaar als gelijken zien. Daarom heeft een dialoog altijd een facilitator nodig.

Leren is een teamsport. Sportteams trainen om individueel beter te worden en op elkaar ingespeeld te raken. Ook in teamleren moet je oefenen voordat je er in de praktijk beter in wordt.
—
Waarom deze post?

Teamleren is de laatste van de vijf disciplines die Peter Senge noemt in zijn dertig jaar geleden gepubliceerde The Fifth Discipline. Nog altijd een heel inspirerend en belangrijk boek.

Werken aan een lerende organisatie is nooit af. Maar zeker is dat het je werk leuker maakt, je talent (van jezelf en anderen) beter benut en daarmee de impact van je organisatie steeds verder vergroot.

Wil je in jouw team eens oefenen met de dialoog. Ik faciliteer graag een kennis/werk/sessie – bijv. over Teamleren. In een kennis/werk/sessie deel ik kennis en gaan we er direct praktisch mee aan de slag. Meer weten of een sessie boeken? Mail me voor afspraak.

Wil je meer weten over de 5 disciplines en lees je graag een compacte samenvatting? Mail me en ik stuur ‘m je toe.