- In So good They Can’t Ignore You bestrijdt de auteur Cal Newport de breed geaccepteerde gedachte dat je je in de keuze van je werk moet laten leiden door je passie.
- In plaats daarvan adviseert hij je de houding van een ambachtsman aan te nemen: ga na wat je aan de wereld kunt toevoegen en investeer je tijd in daar zo goed mogelijk in te worden.
- Zo bouw je het career capital op waardoor niemand meer om je heen kan. En zul je steeds meer zelf je controle verwerven over wat je als volgende stap in je loopbaan kiest.
- Dat vraagt vasthoudendheid en focus, voortdurend onderzoek en experimenteren om na te gaan wat voor jou werkt. En uiteindelijk wordt je er een stuk gelukkiger van.
In So Good They Can’t Ignore You onderzoekt Cal Newport hoe het komt dat sommige mensen uiteindelijk werk doen waar ze van houden, terwijl dat zoveel anderen niet lukt. Het boek is opgezet als manifest – en als handleiding voor ‘een realistisch pad naar een betekenisvol en boeiend professioneel leven’.
Newport leidt zijn aanpak af uit eigen experimenten en de levensverhalen van anderen, die hij vaak zelf interviewde. Ook verwijst hij regelmatig naar wetenschappelijk onderzoek dat zijn bevindingen onderschrijft.
Regel 1. Volg vooral niet je passie
De gedachte dat je gelukkiger wordt als je werk doet waar je passie ligt, is tegenwoordig breed geaccepteerd. Wat is de aanpak om zulk werk te vinden? Eerst achterhalen wat je passie is en daar vervolgens het werk bij te zoeken.
Dat idee is eigenlijk best vreemd en niet in overeenstemming met de levensverhalen van veel mensen die succesvol werden. Newport gebruikt Steve Jobs als voorbeeld die heel veel verschillende dingen deed voordat hij met Steve Wozniak in de computerbusiness terechtkwam. Hij rolde daar min of meer in, maar zag op het goede moment de kans die Apple lanceerde.
Passie is zeldzaam. Het is moeilijk van tevoren te bepalen waar je in je werk uiteindelijk van gaat houden. En als mensen over passie praten noemen ze nauwelijks dingen die überhaupt met werk of studie te maken hebben.
Newport noemt passion een ‘Side Effect of Mastery’. Je ontwikkelt het pas nadat je ergens heel goed in bent geworden. Hij legt de link met het begrip intrinsieke motivatie, dat drie onderliggende factoren heeft: autonomie, vaardigheid en verbinding met anderen. Geen van die drie factoren krijg je cadeau. Elk van de drie kost tijd om te ontwikkelen.
‘Passion is dangerous’
De auteur traceert het idee dat passie een goed startpunt is voor je carrière terug naar het boek What Color is Your Parachute van Richard Bolles. Het is een optimistische boodschap – nogal logisch dat ze aansloeg.
Maar inmiddels zijn we van ons werk niet veel gelukkiger geworden, zo blijkt uit veel onderzoek. Eén oorzaak daarvan is, denkt Newport, dat de passie-hypothese onjuist is. Kiezen voor een passie zonder plan of vaardigheden leidt helemaal niet tot zakelijk succes – alleen maar tot ‘verwarring en angst’. (Hoewel hij terecht aangeeft dat het voor sommigen wel weer werkt, overigens.)
De vraag is nu: wat werkt wel?
Regel 2. Zo goed worden dat men niet om je heen kan
Newport zoekt het in wat hij noemt de craftsman’s mindset. Door heel goed te worden in je (een) vak, kan men niet meer om je heen. Dat betaalt uit –in zelfvertrouwen en in zakelijk succes.
Heel goed worden vraagt wel aandacht. Aandacht voor de kwaliteit van je werk. Aandacht om de uren te maken die nodig zijn om je verder te ontwikkelen.
Als ambachtsman ben je gericht op wat je de wereld kunt bieden en daar zo goed mogelijk in te worden. Dat staat lijnrecht tegenover de passion mindset – die is immers gericht op wat de wereld voor jou kan betekenen. Ze maakt je daardoor vooral bewust van wat je niet aanstaat en daar wordt je chronisch ongelukkig van.
Lukt het je wl de craftsman’s mindset te ontwikkelen, dan merk je dat aan de drie factoren die Newport terug zag in carrières van beroemdheden: creativiteit, een positieve bijdrage en controle (over hun eigen leven).
Die factoren zijn nogal zeldzaam. Dus om ze te krijgen moet je daar iets tegenover stellen. En dat is: zo goed worden dat men niet meer om je heen kan. Er zullen dan steeds meer kansen komen om te doen waar je goed in bent en zo meer van betekenis te zijn. Dat lijkt geluk, maar heeft daar niets mee te maken.
‘Working right trumps finding the right work.’ (Cal Newport: To Good to Ignore You; pag. 228)
Een craftsman worden vraagt tijd. Newport verwijst naar de 10 year rule (of 10.000 hour rule) die Malcom Gladwell bekendheid gaf in zijn boek Outliers. Maar alleen tijd investeren is niet genoeg. Die tijd moet ook worden besteed om problemen op te lossen en vaardigheden te leren die uitdagend zijn. Dit is wat onderzoeker Anders Ericsson ‘deliberate pactice’ noemt.
Als ‘ambachtsman’ kun je daar met de volgende vijf stappen richting aan geven:
- Bepaal in wat voor soort capital market je opereert. Er zijn twee soorten. Een winner-take-all markt kent één type career capital waar iedereen om strijdt. Een auction market kent vele types career capital en elk persoon neemt een unieke combinatiemee.
- Bepaal wat je career capital is. (Zeker in een auction market belangrijk. Daarin kun je je immers onderscheiden van anderen.
- Definieer wat ‘goed’ is.
- ‘Stretch and Destroy’. Leer steeds opnieuw bij (stretch) en laat het vorige niveau achter je (destroy). Dat kost moeite en soms moed. ‘Deliberate practice is often the opposite of enjoyable.’
- Wees geduldig. Je ontwikkeling gaat langzaam. Uiteindelijk komen de kansen.
Regel 3. Wijs die promotie af (over het belang van controle over je carrière)
Eén van de mooiste kenmerken van het werk doen waar je van houdt, is dat je zelf bepaalt wat je doet en hoe je het doet. Met dat idee hangen wel twee gevaren samen.
Het eerste gevaar is dat je die autonomie pakt zonder dat je het career capital hebt om je keuze waar te maken. Dat is een groot risico nemen – aan iets nieuws beginnen, terwijl je daar nog weinig ervaring in hebt. Newport geeft het voorbeeld van een marketingmanager die haar passie volgt door een sportschool te beginnen – en jammerlijk faalt.
Het tweede gevaar is toegeven aan de weerstand van mensen om je heen en vervolgens controle in te leveren op je eigen carrière. Dat je flink wat career capital hebt opgebouwd, merken je aan het verzet van je werkgever als je een beroep doet op je autonomie. Als de promotie die je wordt aangeboden jouw niet meer mogelijkheden gaat opleveren, moet je daar dus ‘nee’ tegen zeggen.
Wat is dan goed om te doen? Je kunt je bijvoorbeeld goed laten leiden door de vraag hoeveel mensen bereid zijn te betalen. Geld is een indicatie van waarde. Lukt het je meer te verdienen èn meer controle te krijgen over je werk – dan ben je op de goede weg.
Regel 4. Think Small, Act Big (over het belang van een missie)
Newport pleit ervoor een duidelijke persoonlijke missie te formuleren voor jezelf, zodat je je energie concentreert en je impact op de wereld maximaal is. In dit deel van zijn ‘manifest’ beschrijft Newport hoe je die ontwikkelt en uitvoert.
Nieuwe ideeën en innovaties ontstaan vaak aan de randen van een bepaald domein. Dat geldt ook voor een onderscheidende persoonlijke missie voor je carrière. De kennis van je domein is onderdeel van je career capital. En ook als je die hebt kan het lang duren voor je jouw grote idee hebt gevonden. Het vraagt dat je je gedurende langere tijd concentreert op een beperkte verzameling onderwerpen.
Het gaat erom op een methodische manier in kleine stappen te experimenteren met wat voor jou werkt, wat een goede richting voor je is. Je leert van de informatie uit je kleine mislukkingen en uit je kleine maar belangrijke overwinningen.
Daarbij helpt het om als een marketeer te denken. Je idee mag opmerkelijk zijn – het moet ook worden opgemerkt. En wel op die plaatsen waar het jou in je carrière verder helpt.
Nawoord
In het laatste hoofdstuk geeft Newport nog een paar laatste tips die je op deze tocht kunnen helpen.
- Pas op voor een comfortabel gevoel over wat je inmiddels hebt bereikt. Elk ‘acceptabel niveau’ heeft het risico dat je je ontwikkeling vertraagt, omdat het zo lekker comfortabel voelt.
- Ontwikkeling leidt tot onzekerheid en dus tot interne weerstand – dat is heel natuurlijk.
- Wat als eerste helpt: houd de uren bij die je aan je ontwikkeling besteed en stel doelen voor de tijd die je investeert.
- Wat extra motiveert: houd je resultaten bij, evalueer en vier de successen.
- Onbewust leer je zo ook nog eens dat onder druk staan helemaal niet erg is.
- Een manier om je verder te ontwikkelen is voor Newport elke week een wetenschappelijk artikel samen te vatten dat past in zijn research.
- Dwing jezelf om na het overdenken van een idee of theorie de conclusie te beargumenteren. Zo rond je je denkwerk op een goede manier af èn je kunt je dat nog eens nalezen en opvolgen.
- In het algemeen gaat het erom je enerzijds meer te richten productie. En daarnaast de tijd te reserveren en te besteden die je nodig hebt om je verder te ontwikkelen.
Voortdurende focus op je missie en productiviteit heeft wel een gevaar. Hoe harder je probeert een goede missie te vinden en te formuleren, des te kleiner wordt de kans op succes. Je hebt immers career capital nodig (en het kost tijd om dat op te bouwen) en je moet open staan zodat je de kansen ziet voor je volgende goede idee. En dus de rust om te kijken naar wat zich bevindt op de randen van je kennisdomein. Dat is een levenshouding!
Newport vat deze routines als volgt samen in een model dat eruit ziet als een piramide met drie niveaus:
- De top is een aansprekende onderzoeksmissie, een globaal kader voor het onderzoek dat hij doet. Die missie kan gaandeweg wijzigen, maar je formuleert haar altijd zorgvuldig èn je schrijft hem uit.
- De basis is onderzoek. Stel jezelf elke week bloot aan iets nieuws binnen het domein van je missie.
- Daartussen zitten de exploratory projects waarin hij experimenteert en kleine stappen zet om zich verder te ontwikkelen en zijn missie te realiseren. Zulke projecten hebben altijd drie kenmerken: ze zijn klein genoeg om binnen een maand af te ronden; ze dwingen je om nieuwe waarde te creëren; ze leveren concrete resultaten die je als feedback kunt gebruiken.
Conclusies
Cal Newport’s ‘So Good They Can’t Ignore You’ heeft een hoge ambitie. Het belooft je ‘a realistic path toward a meaningful and engaging working life.’ Maakt het boek die belofte waar?
Voor ik die vraag beantwoord even wat dingen die me opvielen.
Ten eerste zijn er diverse overeenkomsten met andere boeken en theorieën. Het experimenteren in kleine projecten bijv. lijkt erg op wat Eric Ries propageert in The Lean Startup, hoe scrum werkt en – als manier om je eigen blokkerende veronderstellingen kwijt te raken – Immunity to Change.
Een tweede overeenkomst is de aandacht voor het proces in plaats van voor resultaten. Het deed me denken aan het pleidooi voor procesdoelen boven resultaatdoelen (zeker als dat prestigedoelen zijn) dat Ap Dijksterhuis houdt als weg naar een gelukkiger leven in zijn boek Op naar geluk.
Steven C. Hayes belooft je in zijn boek Uit je hoofd een waardevol leven als je je waarden kent en daar elke dag invulling aan geeft. In plaats van je energie te gebruiken voor de beren die je verstand op de weg ziet.
In haar boek Stand Out werkt Dorie Clark het idee uit hoe belangrijk een uniek aanbod is in de marketing van zelfstandige professionals.
Toch vormen de accenten die Newport daarin legt een nieuwe positie die het boek rechtvaardigen. Als is het alleen maar om dat ene, uitgesproken idee over passie. Passie is helemaal geen goed startpunt om fijn werk te vinden. Passie komt vanzelf als je beter wordt in je vak, de impact van je werk toeneemt en daardoor de verbinding met andere mensen sterker wordt.
In de tussentijd kan dit boek ook overkomen als een pleidooi voor de gedachte dat een leven maakbaar is. En toch is het dat niet. Want het pleit vooral voor een proces van vallen en opstaan, van beter worden en van gaandeweg uitvinden wat leuk is.
To Good to Ignore You is gebaseerd op een combinatie van wetenschappelijke research, verhalen en eigen experimenten en ervaringen. Met die laatste twee moet je uitkijken natuurlijk – want wat werkt voor de één hoeft dat nog niet te doen voor de ander. Niettemin zijn zulke verhalen en ook de positie van de schrijver sterk illustratief en inspirerend.
Ik herkende me dan ook in Newport’s boodschappen. Ik heb perioden gekend waarin ik gepassioneerd en vol energie werkte. Ik houd van lezen en studeren. Maar ook leren on the job, waarde toevoegen en samen met anderen resultaten neerzetten zijn voor mij daarnaast altijd sterk motiverende factoren geweest. Dat leren tijd kost vergat ik wel eens – en dat het weerstand oplevert aan iets nieuws te beginnen ook.
Kortom, Newport maakt zijn belofte waar. Dit boek bevat veel ideeën en ook een paar routines die je kunnen helpen fijn werk te vinden (of misschien kan ik beter zeggen: te maken). Maar uiteindelijk geldt vooral ook: je moet het nog wel even zelf doen.
__________
Cal Newport is professor in de computerwetenschappen aan Georgetown University. Hij schrijft over digitalisering en cultuur en waar die elkaar raken en is met name geïnteresseerd hoe moderne technologie ons zouden kunnen helpen in plaats van ons afleiden van wat we privé en zakelijk belangrijk vinden.
Hij schreef in totaal zes boeken. Ook Deep Work is een aanrader. Ik schreef daar eerder al deze boekbespreking over.
Meer informatie over Cal Newport vind je op zijn website.
Vond je deze boekbespreking waardevol? Je vindt er meer op mijn boekenpagina.
So Good They Can’t Ignore You bestellen? Dat kan hier*: